Dyrektywa Omnibus. Trzy nowe obowiązki dla sprzedawców w sklepach internetowych
Sklepy internetowe stają przed kolejnym wyzwaniem. Do 28 maja 2022 roku Polska oraz inne kraje Unii Europejskiej będą musiały wdrożyć niezbędne rozwiązania i przepisy, by wykonać Dyrektywę Omnibus. Na sprzedawcach i platformach handlowych będą spoczywały trzy nowe obowiązki. Sprawdź jakie rozwiązania proponuje AtomStore.
Aktualizacja 7.11.2022: Prezydent podpisał ustawę. Prezydent Polski podpisał ustawę implementującą zapisy dyrektywy Omnibus do polskiego prawa. Nowe przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2023 roku. Czekamy na rozporządzenie.
Aktualizacja 19.05.2022: Polski projekt ustawy, który realizuje przepisy prawa Unii Europejskiej w zakresie Dyrektywy Omnibus został przekazany do Komisji Prawniczej.
→ Jak przepisy Dyrektywy Omnibus wpływają na sprzedaż i sklepy B2B? Wyjaśniamy wątpliwości - przeczytaj artykuł przygotowany z prawnikiem
→ 20 pytań i odpowiedzi o Omnibusa, promocje, zniżki i cenniki w 2023 roku - artykuł współtworzony ze sprzedawcami
→ Jak dostosować sklep internetowy na AtomStore do nowych obowiązków - jak aktywować wyświetlanie się historii cen w sklepie i nie tylko
→ Sprzedajesz na Węgrzech? Sprawdź case wdrożenia Omnibusa w tym kraju - analiza zmian prawnych w innych krajach Unii Europejskiej
→ Dyrektywa towarowa i cyfrowa a zmiana regulaminu sklepu - co oprócz wdrożenia Omnibusa należy zmienić w sklepie internetowym, wyjaśnia prawnik
Dyrektywa Omnibus ma wprowadzić spore zmiany w handlu - także w e-commerce, a nowe przepisy w szczególności dotyczyć będą praw konsumentów. Pośrednio będą one dotyczyć także obrotu między przedsiębiorcami. Nowe zasady to efekt unijnej inicjatywy Nowego Ładu Konsumenckiego. Treść Dyrektywy Omnibus spowodowała powstanie projektu ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw.
Dotychczas sprzedawcy mieli obowiązek eksponowania ceny usługi i towaru w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. Po zmianie przepisów na przedsiębiorcach będą spoczywały inne, nowe obowiązki informacyjne. Te zmiany dotyczyć mają zarówno podmiotów działających w świecie offline, jak i online (sklepy stacjonarne i internetowe, marketplaces, platformy handlowe) oraz w przekazach reklamowych.
Najważniejsze z nich to obowiązek pokazywania najniższej ceny produktu w ostatnich 30 dniach przed wprowadzeniem obniżki, informowanie o sposobie prezentowania wyników wyszukiwania czy sposobie zbierania i weryfikacji opinii oraz ocen produktów.
Chcesz dowiedzieć się więcej o nowych przepisach w e-commerce? Posłuchaj naszych webinarów!
Przyczyny wprowadzenia Dyrektywy Omnibus
Przyczynkiem do uchwalenia Dyrektywy Omnibus były liczne niedostatki w prawach konsumenta zauważone przez instytucje europejskie. Omnibus ma na celu ukrócenie “sztucznego” zawyżania cen przez przedsiębiorców, które obowiązują przed obniżką. Takie praktyki mają na celu zniekształcenie wymiaru rzeczywistej promocji, a celowe wprowadzanie konsumentów w błąd miało zachęcać ich do nabywania produktów i usług.
Drugi aspekt ma związek z silnym rozwojem nowych technologii w handlu. Dotychczasowe przepisy nie były dostosowane do rozwoju narzędzi cyfrowych i oferowania klientom coraz to bardziej zaawansowanych produktów i usług. Ustawodawca unijny dostrzegł potrzebę zagwarantowania konsumentom większej transparentności podczas zakupów w sieci. W związku z powyższym m.in. na przedsiębiorcy będzie spoczywał obowiązek informowania odbiorcy przed zawarciem umowy o zasadach i regułach pozycjonowania ofert w danej kolejności w internetowych platformach handlowych. Unia Europejska dostrzegła także, że niektóre obowiązki informacyjne, które są nakładane na sprzedawców, są zbyteczne tudzież niemożliwe do realizacji czy też powtarzające się na różnych etapach przed zawarciem umowy.
Trzy najważniejsze wyzwania dla sprzedawców związane z implementacją Dyrektywy Omnibus
Dyrektywa Omnibus przewiduje szereg nowych obowiązków dla platform handlu elektronicznego - m.in. w zakresie zwiększenia transparentności działania. W AtomStore przygotowujemy rozwiązania dostosowane do nowego prawa. Oto największe wyzwania, które stoją przed platformami i sprzedawcami w e-commerce.
Informowanie o najniższej cenie z ostatnich 30 dni
Istotną zmianą w projekcie jest uregulowanie zasad informowania sprzedawców towarów i usług o obniżkach cen. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na obniżenia ceny towarów lub usług będą mieli obowiązek uwidocznić (obok informacji o obniżonej cenie) informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Jeśli towar będzie krócej w sprzedaży niż 30 dni, to obok informacji o obniżonej cenie należy także uwidocznić informację o najniższej cenie tego produktu, która obowiązywała od dnia jego oferowania do sprzedaży i do dnia wprowadzenia obniżki.
Warto pochylić się także nad produktami, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub posiadają krótki termin przydatności. Ten rodzaj towarów obok obniżonej ceny musi posiadać informację o cenie sprzed pierwszej obniżki.
Te zasady mają na celu eliminacje nieuczciwych praktyk polegających na sztucznym zawyżaniu ceny towarów i usług przed zastosowaniem obniżki (fałszywe promocje).
Jako dostawca platformy e-commerce będziemy uwzględniać zmiany ceny (w postaci rejestru), które dotyczą cennika podstawowego oraz standardowych promocji/wyprzedaży, które nie są warunkowane dodatkowo. Informacja o promocyjnych cenach indywidualnych lub warunkowanych leżą po stronie sprzedawcy w materiałach marketingowych (np. baner, landing page, mailing do klientów itp.) i treściach CMS. Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku promocji tworzonych w ramach modułu Akcje promocyjne, w których otrzymanie rabatu jest uwarunkowane spełnieniem pewnych wymogów przez klienta.
Uwaga, informacja o najniższej cenie ma być podawana tylko w przypadku promocji. Jeśli produkt nie jest na promocji/wyprzedaży, system nie wyświetla najniższej ceny z ostatnich 30 dni.
Przykładowe zastosowanie. Obecnie pracujemy nad rozwiązaniem powiadamianie klientów o obniżkach cen, które będzie zgodne z krajowymi przepisami
Węgry to jeden z krajów, który zaimplementował europejskie przepisy. Tak wygląda prezentacja informacji o obniżce ceny i wskazanie poprzedniej ceny, która "oznacza najniższą cenę stosowaną przez przedsiębiorstwo w okresie, który nie może być krótszy niż trzydzieści dni poprzedzających zastosowanie obniżki ceny" (źródło: Ministerstwo Innowacji i Technologii) na marketplaces EMAG.hu
Dyrektywa Omnibus zakłada, że sprzedawca musi wyjaśnić klientowi, od czego zależy pozycja produktu w wynikach wyszukiwania
E-sklepy muszą stosować odpowiednie treści, które informują o głównych parametrach, jakie wpływają na wyniki wyszukiwania. W praktyce oznacza to, że prezentując jakiś produkt, będzie trzeba wskazać, dlaczego został wybrany akurat ten, a nie inny. Takie wyjaśnienie może przybrać formę komunikatów np. “Najczęściej wybierany”, “Najlepiej oceniany”, “W odniesieniu do Twoich ostatnich zakupów” itp.
Jako dostawca platformy e-commerce udostępniamy sprzedawcom w panelu administracyjnym możliwość wyboru dostępnych kryteriów sortowania produktów oraz sortowania domyślnego dla całego sklepu ogółem, dla wybranych kategorii, landing pages, dynamicznych list. Obowiązki informacyjne na temat działania sposobu wyświetlania wyników wyszukiwania leżą po stronie sprzedawcy (np. regulamin sklepu) lub na stronie kategorii czy w opisie dynamicznej listy. W przypadku korzystania z modułu Algorytmy sortowania, gdzie parametry wyświetlania produktów ustalane są indywidualnie, udostępniona zostanie dodatkowa funkcja, która pozwoli na wprowadzenie indywidualnej treści dla sprzedawcy dla każdego stworzonego algorytmu. Następnie wyświetlimy ją automatycznie użytkownikowi na podstronach, na których dany algorytm sortowania jest aktywny.
Weryfikacja opinii o produkcie
Zgodnie z Dyrektywą Omnibus sprzedawca ma obowiązek poinformować, w jaki sposób weryfikuje czy podane oceny i opinie w sklepie przy produkcie są prawdziwe np. w postaci osobnej podstrony. Opinie i rekomendacje na temat produktów i usług są częstym tematem rozmów. Kupując towar online, nie mamy możliwości dotknięcia towaru, dlatego w e-handlu tak ważne są opinie klientów. Prawie 90% e-konsumentów zwraca uwagę na recenzje w e-sklepie. Analizy pokazują, że są one często ważniejsze niż informacja o sposobie i czasie dostawy. Wprowadzanie mechanizmów weryfikacji opinii i rekomendacji ma na celu ograniczenie nadużyć ze strony przedsiębiorców, którzy mogliby sami pisać takie oceny.
Jako dostawca platformy oferujemy sprzedawcom trzy metody weryfikacji i zabezpieczenia przed nieprawdziwymi opiniami w sklepie. Opinie o produkcie może dodać klient, który:
- zalogował się do swojego konta użytkownika w sklepie,
- rzeczywiście dokonał zakupu wybranego produktu,
- administrator sklepu zaakceptował opinię ręcznie.
Powyższe metody można stosować w dowolnej konfiguracji. Zalecamy, aby minimum jedna z nich była włączona w sklepie obowiązkowo. Mechanizmy weryfikacji opinii w sklepie można zmienić w Ustawienia → Konfiguracja sklepu → Wygląd sklepu → Opinie. Zalecamy również stworzenie dedykowanej strony statycznej (CMS → Strony statyczne), na której sprzedawca opisze stosowane metody weryfikacji opinii o produkcie.
Odpowiedzialność finansowa za naruszenie przepisów Dyrektywy Omnibus
Zgodnie z treścią projektu, w przypadku, kiedy zostanie stwierdzone naruszenie przepisów, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową - do 20 tys. zł. W momencie gdy sprzedawca trzykrotnie zaniedba przepisy w ciągu 12 miesięcy od pierwszego naruszenia, to wówczas inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć karę pieniężną do 40 tys. zł. W niektórych przypadkach nieprawidłowe informowanie o obniżkach cen będzie definiowane jako nieuczciwa praktyka rynkowa, która może naruszać zbiorowe interesy konsumentów. Takie zachowania będą zagrożone karą finansową - do 10% rocznego obrotu przedsiębiorcy.
Autor: Diana Drobniak, Tomasz Łysoń