20 pytań i odpowiedzi o Omnibusa, promocje, zniżki i cenniki

Pytania zostały zadane podczas naszego webinaru o dostosowaniu sklepu do przepisów Omnibusa w Polsce, a odpowiedzi przygotowaliśmy wspólnie z prawnikiem i założycielem ecommerce.legal, Marcinem Tomczakiem. Nagranie z webinaru możesz zobaczyć na naszym YouTube. 

1. Jak włączyć wyświetlanie się cen zgodnie z obowiązującym prawem Omnibus w sklepie na AtomStore?

W Aktualnościach w panelu sklepu na AtomStore pojawiła się stosowna informacja oraz instrukcja jak uruchomić moduł Omnibus oraz wyświetlania najniższej ceny sprzed 30 dni przed obniżką na karcie produktu oraz w koszyku. Informacje znajdziesz również w Bazie Wiedzy pod adresem: https://pomoc.atomstore.pl/help/artykuly-pomocy/zarzadanie-katalog-i-magazyn/dyrektywa-omnibus/

W odpowiedzi na Państwa prośby, przygotowaliśmy rozwiązanie, które pozwala natychmiast wyświetlić informację wymaganą przez przepisy. W tym celu aktywuj opcję “Wstrzykuj ostatnią cenę przy pomocy JavaScriptu”. Na karcie produktu wyświetli się informacja o najniższej cenie sprzed 30 dni przed startem promocji i będzie aktywna tylko na produktach promocyjnych. Szczegóły na temat rozwiązania znajdują się w panelu sklepu oraz w Bazie Wiedzy.

2. Czy Omnibus ma przełożenie także na sprzedać hurtową/B2B? Co jeśli obsługujemy klientów B2B i konsumentów B2C w jednym panelu?

Kwestia ta jest kontrowersyjna ze względu na nieprecyzyjne brzmienie przepisów oraz istnienie w polskim prawie kategorii "przedsiębiorcy na prawach konsumenta". Bowiem od 1 stycznia 2021 roku mamy do czynienia w polskim prawie z kategorią przedsiębiorców z uprawnieniami konsumenta, którzy w wielu aspektach mają pozycję taką samą jak konsumenci. Aby wyjaśnić te kwestie precyzyjnie, zapraszam Cię na webinar, który organizujemy razem z Marcinem Tomczakiem, prawnikiem i założycielem ecommerce.legal. Spotkanie online odbędzie się 13 stycznia 2023 o godz. 11:00. Zapisz się już teraz.

3. Czy Omnibus dotyczy tylko promocji czy zwykłego obniżania ceny również?

Obowiązek informacyjny o najniższej cenie z ostatnich 30 dni przed zastosowaniem obniżki dotyczy przede wszystkim promocji w ujęciu procentowym np. “10% taniej”, w ujęciu kwotowym “10 zł taniej” czy z zastosowaniem innych technik promocyjnych, w których zestawia się niższą (nową) cenę z wyższą (starą ceną) stwarzając wrażenie obniżki np. poprzez stosowanie określeń jak wyprzedaż, oferta specjalna, okazja czy Black Friday. W tym przypadku należy podać wcześniejszą cenę produktu przed startem promocji zgodnie z art. 6a dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom.

Zmiana ceny bez powstania obowiązku informacyjnego dotyczy wahań i obniżeń cen, które nie wiążą się z ogłoszeniem o obniżce ceny (czyli sprzedawca nie użyje słowa promocja czy podobne), ale wynikają np. z wzrostu cen, ogólnej zmiany cennika, zmiany dostawcy, ale również stałych spersonalizowanych obniżek np. z programu lojalnościowego, które nie mają charakteru „ogłoszenia” o obniżce ceny.

4. W jaki sposób liczone są ceny w ciągu 30 dni? Obserwujemy, że liczycie ceny nawet z aktywnymi kuponami

System AtomStore przy zmianie ceny detalicznej, promocyjnej lub przy akcji promocyjnej bezwarunkowej wylicza natychmiast cenę minimalną dla danego produktu. W przypadku akacji warunkowanych oraz obniżek wywoływanych kodem rabatowym ze względów optymalizacyjnych sprawdza najniższą cenę produktu tylko raz dziennie. Następnie zapisuje w bazie danych najniższą cenę danego produktu w ostatnich 30 dniach przed startem promocji i najniższą cenę detaliczną z ostatnich 30 dni. Do wyliczenia ceny minimalnej uwzględnia wszystkie promocje oraz kody rabatowe, które były aktywne w okresie 30 dni, są publiczne i są zaznaczone flagą Omnibus (w ustawieniach kuponu rabatowego).

Proces działania skryptu opisany jest dokładnie w artykule o Omnibusie w Bazie Wiedzy w podrozdziale “Jak liczymy cenę Ommibus w przypadku akcji promocyjnych?”.

Ceny sprawdzane są z podziałem na multistore (osobna cena dla każdego sklepu) i waluty. Zapisywany jest też rodzaj ceny obowiązującej w momencie przeliczania: detaliczna i promocyjna. Co ważne, cena sprawdzana jest tylko dla krajów, które mają przypisaną flagę UE w ustawieniach danego kraju. Dzięki temu system wie, dla których krajów ma uwzględniać przepisy wynikające z Dyrektywy i nowych przepisów.

5. Jak teraz zbieracie cenę 30 dni przed wdrożeniem promocji? Czy możemy wyświetlić cenę z roku wstecz?

Ceny detaliczne i promocyjne zbierane i zapisywanie są w systemie AtomStore od czerwca 2022. Cena z okresu poprzedzającego czerwiec 2022 jest nie do odtworzenia. Ceny minimalne będą zatem bazowały na dostępnej najniższej cenie w systemie. Nie ma więc możliwości wyświetlenia ceny z roku wstecz np. 2021.

6. Jak wygląda Omnibus w przypadku multistore? Jeżeli ktoś w jednym panelu sprzedaje do wielu krajów, to dla każdego kraju musi włączyć Omnibusa?

W przypadku multistore tak naprawdę niewiele się zmienia. System zgodnie z opisanymi wyżej zasadami zbiera, przechowuje i wylicza minimalną cenę dla każdego produktu per multistore, kraj oraz walutę. Jeżeli sprzedawca prowadzi sprzedaż zagraniczną np. na Czechy, to w ustawieniach tego kraju (Ustawienia → Kraje) musi zaznaczyć flagę UE na TAK, a następnie uzupełnić wszystkie informacje dotyczące Omnibusa: okres inkubacji, jeżeli występuje oraz wyliczanie cen. Dla każdego kraju informacje te musi wprowadzić ręcznie. Należy pamiętać o przygotowaniu tłumaczenia dla etykiety o najniższej cenie sprzed obniżki, a następnie wprowadzić ją w Ustawienia → Konfiguracja sklepu → Tłumaczenia dla wybranych języków.

7. Plasowanie dotyczy tylko porównywarek i marketplaces - czy to prawda?

Zapis o informowaniu o plasowaniu produktów podczas wyszukiwania dotyczy marketplaces, jak Allegro, Amazon, Ebay, ale również mniejszych internetowych platform handlowych, na których inni przedsiębiorcy czy konsumenci mogą umieszczać swoje towary czy usługi i zawierać umów na odległość. Owe marketplaces mają obecnie obowiązek informacyjny w zakresie plasowania produktów, a dokładniej przekazania ogólnych informacji dotyczących głównych parametrów decydujących o plasownaiu ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania.

Plasowanie produktów to informacja o tym, jak pozycjonowane są produkty na stronie czy w wyniku wyszukiwania. Jeżeli są one sponsorowane, to należy taką informację umieścić. Jeżeli są one plasowane ze względu na popularność, to należy poinformować o tym konsumenta, aby wiedział dlaczego dany produkt jest wskazany jako pierwszy. Dostawca systemu AtomStore nie ma obowiązku informowania o plasowaniu.

8. Kiedy i kogo dotyczy obowiązek informacyjny o weryfikacji opinii w sklepie? Co w sytuacji, gdy nie publikuję negatywnych opinii?

Obowiązek informacyjny dotyczący weryfikacji opinii w sklepie spoczywa na sprzedawcy i dotyczy tych merchantów, którzy umożliwiają dodawanie opinii o produktach czy o sklepie. Jeżeli dodawanie opinii w sklepie jest możliwe, sprzedawca ma obowiązek określić czy i w jaki sposób zapewnia, że pochodzą one od osób, które faktycznie nabyły ten produkt. Sprowadza się to czynności, jaką jest weryfikacja.

Jeżeli sprzedawca nie weryfikuje opinii w sklepie internetowym (ręcznie, automatycznie) również o tym musi poinformować klientów. Informacja o braku weryfikacji jest spełnieniem obowiązku w świetle przepisów.

Jeżeli sprzedawca korzystał dotychczas z automatycznych rozwiązań, które wysyłały prośbę i link do dodawania opinii tylko do osób, które dokonały zakupu, to powinien informować, że opinie są weryfikowane zakupem i jak to dokładnie przebiega.

Publikowanie wyłącznie pozytywnych opinii i nie publikowanie lub usuwanie negatywnych należy zaliczyć do zakazanych działań manipulacyjnych zgodnie z punktem 23c w Załączniku I do dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych.

9. Co z opiniami w sklepie, które zostały zebrane przed 1 stycznia 2023?

“Prawo nie działa wstecz” to ogólna zasada, od której... istnieją wyjątki. Nowe przepisy nie przewidują wprost, że informacje o weryfikacji opinii i sposobach weryfikacji powinny odnosić się wyłącznie do opinii wystawionych od 1 stycznia 2023 roku.

Najbezpieczniejszym, najbardziej transparentnym i rekomendowanym rozwiązaniem będzie odniesienie się również do tego, czy opinie wystawione przed 1 stycznia 2023 roku należy traktować jako zweryfikowane. Można to uczynić umieszczając na stronie sklepu informację o weryfikacji opinii (jako osobną zakładkę albo część Regulaminu). Dokument ten powinien być sporządzony we współpracy z wyspecjalizowanym prawnikiem, który pomoże w określeniu skuteczności przyjętych rozwiązań weryfikacji opinii i ich odpowiednim opisaniu.

10. Omnibus dotyczy sklepu czy firmy? Co w przypadku posiadania kilku sklepów, tych samych produktów i różnych polityk cenowych?

Nowe przepisy powinny być traktowane odrębnie w stosunku do każdego kanału sprzedaży (sklepu). Natomiast właściciel kanałów sprzedaży musi uważać na komunikację i nie może wprowadzać w błąd poprzez sugerowanie, że określona promocja występuje na wszystkich kanałach sprzedaży w sytuacji, gdy tak nie jest.

11. Czy ceny wynikające ze stałych cenników np. -3% dla wybranej grupy klientów po zalogowaniu do sklepu, podlegają pod przepisy Omnibusa?

Nie jest to doprecyzowane przez polskie przepisy, ale zgodnie z dyrektywą i wytycznymi Komisji Europejskiej przyjmuje się, że ogłoszenie obniżki musi mieć charakter publiczny. Publiczny, to w rozumieniu prawa taki, z którym może się zapoznać każdy. O ile więc wyświetlenie kodu rabatowego na stronie sklepu będzie aktualizowało obowiązki, o tyle zastosowanie rabatu indywidualnego lub grupowego, nie aktualizuje samo w sobie nowych obowiązków. Jeżeli w tym czasie w sklepie obowiązuje publicznie ogłoszona promocja, to cena wynikająca z indywidualnego/grupowego cennika, kodu rabatowego lub programu lojalnościowego nie wpływa na określenie najniższej ceny z okresu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

12. Czy nie budzi kontrowersji udostępnianie promocji tylko wybranym grupom klientów?

Przyznanie grupowego rabatu dużej liczbie odbiorców samo w sobie nie jest kontrowersyjne. Dopiero oceniając całokształt polityk promocyjnych sklepu określone zachowanie, które byłoby nakierowane np. na obejście nowych przepisów, może zostać uznane za niedozwolone. Jeżeli jednak podjęte działania nie zmierzają w tym kierunku, to nie należy ich uznawać za niedozwolone ani kontrowersyjne.

13. Co w przypadku, gdy promocja obowiązuje tylko wybraną grupę klientów? Jaka cena zostanie wyświetlona bez logowania w sklepie?

W przypadku promocji, która obowiązuje tylko dla określonej grupy klientów bez logowania wyświetlana będzie cena detaliczna. Po zalogowaniu klienci przypisani do grupy, do której skierowana jest oferta zobaczą cenę promocyjną oraz najniższą cenę z ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

14. Czy usługi wyłączone są z ustawy? Czy będzie dostosowane wyświetlanie Atomowych usług na koszyku?

Zgodnie z unijnymi przepisami "produkt" oznacza każdy towar lub usługę, w tym nieruchomości, usługi cyfrowe i treści cyfrowe, a także prawa i obowiązki. W związku z tym obowiązek informacyjny o najniższej cenie ma zastosowanie do usług oraz do treści cyfrowych.

15. Czy wymagana jest informacja w koszyku o minimalnej cenie sprzed 30 dni przed startem obniżki?

W systemie AtomStore wdrożyliśmy taką informację już teraz. Niestety, brakuje jasnych wytycznych, gdzie i w jaki sposób ma być wyświetlana taka informacja w sklepie internetowym. Chcąc zabezpieczyć interesy sprzedawców, postanowiliśmy ją wdrożyć i wyświetlać od samego początku obowiązywania nowych przepisów.

16. Jak wyglądać będzie komunikacja w przypadku, gdy merchant oferuje promocje cykliczne, np.: produkt x w tygodniu kosztuje 100 zł, a w każdy weekend -20%?

W takiej sytuacji mamy do czynienia z zasadą ogólną informowania o najniższej cenie sprzed startu obniżki. W pierwszy weekend obowiązywania oferty cena minimalna będzie ceną detaliczną, czyli 100 zł, ale już w drugim i każdym kolejnym będzie to 80 zł (100 zł x 20% = 80 zł) przy założeniu, że w między czasie nie pojawi się żadna promocja, która obniży wartość towaru o więcej niż 20%. Od poniedziałku do piątku, gdy promocja nie obowiązuje nie ma obowiązku wyświetlania informacji o najniższej cenie.

17. Ustawiam rabat -20% z kodem zima20 na produkty marki XYZ i AtomStore wtedy wyświetli cenę z 30 dni dla takich produktów, jeśli na karcie produktu jest tylko cena regularna, a dopiero w koszyku po wpisaniu kodu następuje obniżka?

Przyjmujemy założenie, że wspomniany kod rabatowy jest publiczny i ogólnodostępny. Nie, system AtomStore nie wyświetli informacji o najniższej cenie z 30 dni sprzed obniżki dla produktów marki XYZ, ponieważ nie są objęte promocją. Obniżona cena zostanie wyświetlona dopiero w koszyku po wpisaniu kodu rabatowego. System weźmie jednak pod uwagę tę akcję promocyjną warunkowaną kodem rabatowym przy wyliczaniu ceny wcześniejszej zgodnie z wymogiem Omnibusa.

18. Co jeśli mamy kod w koszyku dostępny dopiero i jest widoczny dla wszystkich? W koszyku klient ma do wyboru 5% na cały koszyk dla siebie lub oddać 1% na cel charytatywny - jak umieścić informacje o tej cenie 30 dni?

W tym przypadku sklep oferuje rabat 1% lub 5% na wartość koszyka. Promocje typu rabat na cały koszyk są promocjami warunkowanymi, wyłączonymi z przepisów Omnibusa.

19. Co ze stałymi kodami np. z remarketingu? Co z newsletterami, komunikacją na banerach czy w mediach społecznościowych?

W przypadku stałych kodów rabatowych np. z remarketingu, ratowania porzuconego koszyka, za wystawioną opinię w sklepie czy kuponu -20% na kolejne zakupy ważny 30 dni, nie zachodzi przesłanka do stosowania art. 6a dyrektywy w sprawie podawania cen. Takie kody rabatowe nie mają charakteru ogłoszenia o obniżce ceny, a są przykładem faktycznych spersonalizowanych obniżek cen, a także nie zostały ogłoszone z wyprzedzeniem, a dopiero w momencie zakupu.

Komunikacja kodów rabatowych faktycznie może zostać utrudniona. Należy zwracać uwagę czy kod rabatowy jest dostępny dla ogółu konsumentów czy faktycznie jest spersonalizowany. W sytuacji, gdy sugerujemy obniżenie ceny...

20. Jak się ma kwestia "promocji" do towarów oferowanych w outletach z góry narzuconą obniżką 30%. Czy je też należy traktować jako w "promocji" skoro od zawsze są 30% niższe ?

Samo określenie "outlet" nie oznacza promocji, a towary oferowane w ramach outletu nie tyle są w promocji (choć tak były do tej pory często prezentowane), ile mają niższą cenę np. ze względu na drobne wady lub na to, że są ostatnimi sztukami. Jeżeli nawet zmieniamy ceny produktu, to nie oznacza to, że aktualizują się obowiązki wynikające z Dyrektywy Omnibus. Obowiązki te aktualizują się wyłącznie w wypadku ogłoszenia promocji. W związku z tym możliwa jest zmiana ceny bez powstania obowiązku informacyjnego. Jeżeli przy tym nie będziemy sugerować, że w outlecie znajdują się towary w promocji, tylko towary posiadające niższą cenę z obiektywnych względów, to pozostaniemy w zgodzie z nowymi przepisami.